Stress speelt een grote rol in onze samenleving. Iedereen heeft er weleens last van, maar weinig mensen weten hoe stress precies werkt. Er zijn zes stappen te onderscheiden:
- Stap 1: De stressor van buitenaf ontstaat of komt dichterbij, bijvoorbeeld een tijger of een deadline.
- Stap 2: Het lichaam besluit dat er gevaar is en de stressrespons begint.
- Stap 3: Fysieke respons: verhoogde hartslag, versnelde ademhaling en stresshormonen worden aangemaakt. Sommige processen in het lichaam gaan op pauze, zoals de voedselvertering. Het lichaam maakt zich klaar om te bevriezen (‘dood spelen’ voor de tijger), te vechten of te vluchten.
- Stap 4: Er ontstaan gedachten over de stress, je merkt dat er iets aan de hand is en hebt hier rationele gedachten over. Deze stap omvat ook de emotionele respons.
- Stap 5: Omgaan met de stress. In het geval van de tijger betekent het dat het gevaar direct moet worden afgewend. Maar voor psychologische stressoren in de moderne wereld zijn er zowel gezonde als ongezonde strategieën die kunnen worden gebruikt. Voorbeelden van gezonde strategieën zijn mindfulness en matig sporten. Ongezonde strategieën zijn bijvoorbeeld afleiding zoeken in de tv, de telefoon of alcohol.
- Stap 6: Als er gezonde strategieën zijn gebruikt is dat een signaal aan het lichaam dat de bedreiging weg is. De stress stopt en alle processen die op ‘pauze’ zijn gezet gaan weer verder.
Stap 1 tot en met 4 zijn voor een groot deel onvrijwillig of niet te beïnvloeden. Het is belangrijk om stap 5 en 6 op een goede manier te doorlopen. Als dat niet gebeurt zal de stress niet goed oplossen en kan het zelfs chronische stress worden. Het lichaam zal allerlei normale stressoren gaan zien als bedreiging waardoor de stress steeds erger wordt.